E-PAPERZORROA

Kurtsoa amaitzen ari da eta azken sarrera honekin bukaera emango diogu Didaktika Orokorraren irakasgaiari. Irakasgai honetarako blog hau sortu genuen, hainbat testuren laburpenak egiteko eta hemen islatzeko. Baina beste motatako ariketak ere landu ditugu lauhilekoan zehar.

Blogari hasiera emateko eskola bizipenei buruz hitz egin genuen, ariketa honen helburua etorkizuneko irakasle bezala gure haurtzarora edo eskola egunetara bueltatzea zen.


Bigarren lanak oinarrizko hezkuntzako curriculuma hobeto ezagutzea zuen helburu. Ariketa honetan Jaume Serramonaren testu bat irakurri genuen non oso zehatz azaltzen zen zer zen curriculuma.

 Hurrengo lanarekin denbora dexente egon ginen. Baina ulergarria iruditzen zaigu, azken finean dokumentu potolo bat maneiatzen edo gutxienez bertan kokatzen ikasi genuen. Heziberri 2020-ri buruz hitz egiten ari naiz. Bertan irakasleek eman behar duten guztia, noiz eta nola azaltzen da.


Heldu genion hurrengo ariketa José Moyaren bideo batzuk ikustea eta konpetentziei buruzko galdera batzuei erantzutea zen.

Irakasgai honetan ikusi dugun bezala curriculumak garrantzi handia dauka batez ere gure lanerako. Horregatik taula bat osatu genuen non curriculumaren mailak zehaztu genituen.

Geroago egin genuen ariketa libreagoa izan zen, argazki hizlariak zuen izena. Bertan argazki batzuk aukeratu behar ziren haurtzaroarekin eta hezkuntzarekin zerikusia zutenak. Honen helburua gu pentsaraztea zen gaurko egoeraren inguruan.

Klase erdiari testu batzuk irakurtzea eskatu zien gero aurkezpen bat egin ahal izateko. Hauek hezkuntza berrikuntzen inguruan zioazen. Egon diren erreforma guztiei buruz hitz egin zuten eta nola eragin zuten gaur egun ezagutzen dugun hezkuntza sisteman.

Erreformen testuen ondoren Metodologia Aktiboei buruz hitz egiten hasi ginen. Hasieran gure ezagutzei egin genien erreferentzia, baina geroago ikertzen hasi ginen eta lanaren bukaeran aurkezpen bat egin genuen. Aurkezpena bisuala egin genuen kartografia baten bidez.

Kurtso ia amaieran ebaluazioaren txokora pasatu ginen. Oraingoan liburu baten lehenengo bi kapituluak irakurri genituen eta honi buruzko galderei erantzun genien. Baina ez ziren testuari buruzkoak bakarrik, Heziberrik duen ebaluazioaren ikuspuntua ere aipatzeko eskatzen zuen.

Irakasgaiari amaiera emateko, lauhileko lanik handienari heldu genion. Hau unitate didaktiko bat sortzea zuen helburu. Bertan gai bat aukeratu behar genuen eta ikastola batean erabiltzeko prestatu behar genuen. Gure kasuan txapapoteari buruz egitea erabaki genuen.

Blog honen amaierara heldu gara. Kurtso honetan landutako edukiak laburbiltzen saiatu naiz eta irakurketa erraza izatea espero dut. Hasieran zaila izan zen irakasgaia jarraitzea nahiko abstraktua bata, baina azkenean maneiatzeko gai izan naizela uste dut.

Hurrengo baterarte!

Ebaluazioa

1. GAIA. Evaluación formativa y compartida: evaluar para aprender y la implicación del alumnado en los procesos de evaluación

1.1. "Ebaluazioaren" eta "kalifikazioaren" kontzeptuak alderatu.

Ebaluazioa: irakasleek haurren onurak eta gabeziak zeintzuk diren jakinda, gabezi horietan laguntzea haien ikaskuntza-prozesua hobeagoa izateko.

Kalifikazioa: irakasleek hainbat irizpide kontutan hartuz, zenbakien bidezko nota bat jartzean datza.

1.2. Ebaluazio formatiboa/hezigarria: definizioa, funtzioa, instrumentuak, etab.

Ebaluazio formatiboa: ebaluazio prozesu guztien helburu nagusia da irakaskuntza-ikaskuntza prozesuak hobetzea. Ebaluazio mota honek ikasleak bere akatsak zuzentzeko eta irakasleak hobeto lan egiteko balio du. Irakaskuntza-ikaskuntza sistema hobetzeko hiru funtzio daude:

1. Ikasleek ikaskuntza sistema hobetzea.
2. Irakasleek euren praktika hobetzea.
3. Irakaskuntza-ikaskuntza prozesua hobetzea.

Ebaluazio mota honetan nagusi diren instrumentuak kasuen metodoa, mind-mapak, eztabaidak… dira.

1.3 Partekatutako ebaluazioa (evaluación compartida). Definizioa, funtzioa, aldagaiak, instrumentuak, erlazionaturiko kontzeptuak.

Ebaluazio prozesuan ikaslearen inplikazioan datza, ikaskuntzan hobetzea ekartzen dituen abantailak eta konpetentzia batzuen lorpenarengatik. Hauek dira konpetentzia batzuk:

1. Ikaskuntza hobetzea.
2. Autonomia pertsonala, autorregulazioa eta ikasten ikastea hobetzea.
3. Analisi kritikoa eta autokritikaren gaitasuna garatzea.
4. Pertsonak formatzeko eta hezkuntza demokratikoa garatzeko oinarrizkoa da.
5. Gelaren giroa hobetzeko eta bizikidetasun problemak ebazteko balio du.
6. Irakasleen heziketaren konbentzimenduarekin eta eskolako proiektu kurrikularrekin koherentzia izan behar du.

Irakasleek ikasleekin irakaskuntza-ikaskuntzari buruz mantentzen dituzten elkarrizketak indibidualak edo taldekoak izan daitezke. Autoebaluazioarekin edota koebaluazioarekin ere erlazionatuta egon daitezke, bai eta autokalifikazioarekin eta kalifikazio dialogatuarekin ere.

Ebaluazio partekatua egoteko, hiru era desberdin daude: indibidualki, lan taldeka edota bileraz.

1.4 Heziberri dekretuak ebaluazioaren inguruan aipatzen duena eta aurreko kontzeptuen arteko loturak adierazi.

Heziberri 2020-ren arabera ikasleak zer ikasi duen balioesteko irizpideak edo erreferenteak dira ebaluazio irizpideak. Definizio hau nahiko hurbil dago testuan ematen denarekin. Ebaluazioaren erreferentziak lorpen adierazleak dira, hauek ebaluazio irizpideek finkatutako lorpena zer probabilitaterekin lortu dituzten seinale dira.

Edukiak ebaluatzeko eginkizuna baliabideak zenbateraino eskuratu diren ebaluatzeko erreferentzia dira ebaluazio irizpideak eta lorpen adierazleak, hau da, konpetentziaz jarduteko behar diren adierazpen, prozedura eta jarrerazko edukiak zenbateraino eskuratu diren ebaluatzeko erreferentzia.

Konpetentziak ebaluatzeko ez dira ikasitako baliabide guztiak mobilizatu behar, bakarrik ebaluaziorako sortu den arazo-egoera ebazteko behar direnak.

2. GAIA. Aclaración de los términos implicados en los procesos de evaluación educativa

2.1. Ebaluazio hezigarriarekin zerikusi dituzten kontzeptuak aipatu eta deskribatu.

Ebaluazio irizpideak:

Ikaskuntza zer motatakoa eta zer zailtasunekoa izango den esaten dute.Ebaluazio irizpideen helburua  ikasleek benetan ikasi duten aztertzea da, eta ez da materia baten gaurkotasunera egokitu behar.

Ebaluaziorako baldintzak:

Ikasleak bere aktibitate edo ariketak ebaluatuak izateko, bete behar dituen kondizioak.  Ikasleek ezarritako kondizio edo arauak bete beharko dituzte.

Ebaluaziorako jarduerak:

Ebaluazio jarduera hauen helburu nagusia prozesuan jaso diren ezagutza, konpetentzia, esperientzia horiek ebaluatzea da.

Ataza-Jarduerak:

Ikasleei beraien ikaskuntza prozesuan barneratutako konpetentzia,ezagutza, eduki horiek barneratu dituztela erakusteko eskatzen diren ariketa edo jarduerak dira.

Ebaluazio teknika-prozedimendua:

Termino hau erabakitzeko garaian eztabaida handia egon da, prozedimendu edo teknika denominatzearekin. Ebaluatzeko jarraituko den modua da hau.

Behaketa sistematikoa:

Espilizituki jasotzen ez diren aktibitateen ebaluazioa.Ariketa hauek izan daitezke: Etxeko lanak,jarrera,parte-hartzea…

Ahozko hartu-emanak:

Gela barruan ikasleen artean edo gertatutako dialogo intrapertsonalak. Hauen ebaluaziorako ez dago  instrumentu zehatzik. Hauen ebaluaketa konplexuagoa gerta liteke.

Probak:

Ezagunak diren proba espezifikoak dira, momentuan egindako aktibitate bat ebaluatzen da. Hauen artean ezagunak dira, azterketak. Ebaluazioa modu zehatz batean egiten da eta gehienetan kalifikazioarekin harremanduta dago.

Ikasleriaren ekoizpenen analisia:

Aurretik aipatutako aktibitateak ebaluatzeko balio du, ikasleren kuadernoa, besteak beste. Irakasleak material fisiko bat izan ohi du ikaslearen ariketa ebaluatzeko. Adibidez errubrika.

2.2. Ebaluazio instrumentuak. Definizioa eta instrumentuen adibideak aipatu.

Ebaluazio instrumentuak aktibitate edo helburuak betetzeko eta aztertzeko behar diren material edo prozedimenduak. Instrumentu hauekin, ebaluazioaren nondik noragoak adieraziko dira. Hauen erabilera nagusia ariketak ebaluatzeko da. Instrumentu bat adibidez azterketa edo errubrika izan daiteke. Adibideak:

• Irakaslearen koadernoa, ondo egituratua ego egiturarik gabekoa izan daitke.
• Ikaskuntza espezifikoko ariketak egitea: laborategiko praktikak, ikaskuntza proiektuak, kasuen azterketa…
• Ikasleen prozesuak jarraitzen dituzten fitxak.
• Autoebaluazio, berdinen arteko ebaluazioa eta partekatutako ebaluazio prozesuak burutzea.
• Hezkuntza ikerketa zikoak eta dinamikak. Irakasleen etengabeko  fomakuntzan datza.

2.3. Ebaluazio irizpidea. Definizioa.

Maila bakoitzean irakurmena, idazmena, mintzamena eta entzumenaren maila zehazten duten irizpideak.

3. GAIA. Introduccción a la creación y uso  de escalas descriptivas y rúbricas

Errubrika hau gure UD-ko lehenengo mailako antzerkia eta bigarren mailako  kalifikatzeko irizpideak daude, eta honekin,

Antzerkia aurrera eramateko ideiak eman ditu/ Idazteko trebetasuna erakutsi du	Bikain	Oso ondo	Ondo	Nahiko	Gutxi
Antzerkia prestatzerakoan inplikatu izan da	Bikain	Oso ondo	Ondo	Nahiko	Gutxi
Emanaldian gogotsu parte hartu du	Bikain	Oso ondo	Ondo	Nahiko	Gutxi
Taldean lan egin du	Bikain	Oso ondo	Ondo	Nahiko	Gutxi

Fernando Hernández

Sarrera

Komunikabideetan aurkitzen ditugun haurtzaroko irudikapenek haurrei buruz elkarrizketa bat proiektatzen dute. Haurtzaroa eraikuntza kultural bat da, non helduen fantasiei eta gogoei buruz aritzen den. Hernandezek dio haurtzaroa ez dela desagertu, baizik eta haurtzaroa egituratzen zuten kontakizunak eraikitzen eta berreraikitzen ditugula, eta haurtzaroaren desagerpenari buruz solas egiten denean, errugabetasunari buruz ari garela, bai eta hedabideetako haurtzaroko argazkiek gauzatzeko balioa ere dutela. Autoreak dio haurtzaroko argazkiak aldizkarietako modako sailan agertzen direla zeren eta helduen nahien irudikapenekin ahaide baitira.

Hernandezek esaten du irudikapen hauek ez direla zerutik erortzen, baizik eta zenbait testuingurutan ematen direla. Argazkiek esan nahi digute irudikapenetan agertzen dena gizarte eta kultura batekoa adierazteko balio digula, adibidez haur txuri bat jantzi dotore batekin badoa, gizarte maila onekoa, baliteke diruduna eta bere herrialdea Europako, Iparramerikakoa edo Ingalaterrakoa dela ohartarazi nagi gaituela.

Saila kokatzea: argazkiak gorputza dira

Hernandezek testu hau egitean argazkiak interpretatzeko nolako baliabideak ditugun eta irudikapenei buruz ikertzeko zenbait estrategia erakutsi nahi izan zituen, eta horretarako, pertsona honi gorputzaren kontzeptuak argazkiengana hurbiltzea esaten zion, bai praxi bezala, bai gorputzak eta izateko eredu praktikoa bezala. Irudiekin egin nahi zuena haiek zer esaten duten eta gurekin egiten dutena ikertu nahi izatea zen. Argazkiek sentsua eskuratzen dute euren materialtasunetik eta zirkulaziotik haratago, ez bakarrik guk ikusten dugunarekin edo haiek esan nahi dutenarekin guk haiek ikertzeko momentuan.

Haurtzarora hurbiltze konstrukzionista

Hernandezek Licenciatura de Bellas Artes de la Universidad de Barcelonara joan zen eta ikasleei hurbiltze konstrukzionista bat partekatzen saiatu zen arteari eta artistei buruz. Gelara eraman zuen adibide bat haurtzaroari buruzko diskurtsoaren eraikuntza izan zen, non zenbait artistek burutu zuten XIX. eta XX. mendeen artean. Ikuspuntu honek agerian utzi nahi du nola haurtzaroa errepresentazio desberdinak eskuratzen dituen gizarte-mailaren arabera. Analisi honek ere agerian uzten du haurtzaroa gizarte-instituzioa dela. Ikuspuntu honetan XVIII. mendera arte haurrei buruz sortzen zen analisia, miniaturazko heldu bat zen, jatorrizko bekatuarekin jaio zena; baina Ilustrazioaren, eta Rousseau eta Locke autoreen ideien agerpenekin itxura hau aldatu zen, eta aldi honetan esaten zen haurrak ez zirela jaiotzen jatorrizko bekatuarekin, baizik eta errugabe jaiotzen zirela eta gizarteak euren izaera aldatzen zuela.

Haurtzaroa errugabetasunaren irudikapen bezala

Hernandezek “ Artes Visuales y Educación”-eko masterra egiten ari ziren ikasleei haiek zer pentsatzen zuten haurtzaroari begira ikuspuntu konstrukzionistari buruz galdetu zienean, haiek erantzun zioten errugabetasuna giltzarria zela. Kontzeptu hau XVIII. mendearen amaieran eta Ilustrazioarekin sortu zen, eta XIX. mendean indarra hartu eta gaur egun arte mantendu da. Mende honetan argazkietan irudikatzen saiatzen zena, pertsona izateko  kontzientzia zen.

XIX. mendera arte zenbait gizarte-taldek ez zuten zenbait irudikapenen sarbiderik, eta horregatik, Hernandez gizarte bateko kultura bisualean sakontzea pentsatu zuen. Hernandezek zioen zenbait pinturek espazio pribatuaren mugak hausten zituztela.

XIX. mendearen azkeneko herenean, herrialde desberdinetako artistek haurtzaroko irudia errugabetasunaren periodoa iraunarazten lagundu zuten.

Irudikapen hauetan erlazio ama-filiala ere agertzen da; ama seme-alaben hezkuntzaren arduradun maitekorra dela itxura hartuz. Honek haurtzaroko beste kontaera bat eratzen du eta helburu batzuk ditu: familia erreferente sozial bezala jartzea, zainketa eta subjektuaren kontrola inplementatzea pedagogoen eta psikologoen ideiei uztartuz, haurtzaroaren industriarekin hastea, eta pedagogiak naturalizatzea.

Begiradaren norabidea eta narratiba dialogiko-performatiboa

Puntu honetan Hernandezek irakurketa-hotza egiten du, eta horretarako, gaur egun modako sailetan haurtzaroari buruz agertzen diren irudietara hurbiltzen da, eta hori egiteko, zenbait argazkiei lotura ematen die; guk argazkiei buruz eraikitzen ditugun begiradak azaltzeko, eta gure begiradaren eraikuntzaren bitartez proiektatzen ditugun begiradak ere azaltzeko. Txostenean agertzen diren bi irudik mende bat baino gehiagoko tartea dute lehenengoa egin zenetik bigarrena egin zen arte; baina bi irudiek elementu batzuk mantentzen dituzte, eta elementu horiek narratiba berdinean lotzen dira; bi nesken begiradak serioak dira, euren gorputzaren jarrera eta begiradaren adierazpena gugana doaz, gu gure barruan haiei buruz galderak planteatzeko: zein dira?, nola ikusten ditugu?, zer esten dute bakoitzaren haurtzaroari buruz?...

Agertzen diren hurrengo bi argazkietan ikusten dugu bigarren argazkia lehenengoaren irudikapena dela, haien jarrera haurtzaro pedofiloa dela, eta lotura handia dutela irudiaren eta esanahiaren artean.

Esan beharra dago argazkiak ez direla zerutik erortzen, baizik eta zenbait testuinguruetan ematen direla (interakzionala, historikoa, instituzionala, diskurtsiboa...). Argazkiek gizartearen, kulturaren, pertsona bakar baten edo talde baten kontakizunak kontatzen dituzte.

Testu honetako autoreak azkeneko hiru argazkiak ere “Artes Visuales y Educación”-eko masterra egiten ari ziren ikasleei erakutsi zizkien, eta esan zien haurtzaroak eraikuntza sozial bat bezala eratzen zela, eta eraikuntza hau kontakizunen eta haurretan proiektatzen zen jakinduriaren arabera aldatzen zela. Argazkiekin batera, argazki bakoitzeko testu bat eraman zuen, non hauek nola begiratu behar ziren eta haurtzaroak proiekta ditzakeen hainbat esanahi ere jartzen zuen.

Horrela, haurrei helduak miniaturan tratatzeko adierazle batzuk sortu ziren, eta hauek izan ziren unibertsitateko ikasleen hainbat erantzun: haurrak helduen erreprodukzio bat dira; helduen itxura islatzen dute… Baina beste ikasle batzuk esan zuten haurrak ez direla helduak miniaturan: haien arropek ematen dieten itxura bezala sentitzen dira; euren etxeetako tiraderak irekiko bagenizkie, beste arropa batzuk jarriko lituzkete…

Geroago galdera bat proposatu zien; ea irudikapen guzti horiek 9 eta 10 urteetako Lehen Hezkuntzako gela batera nola eramango lituzke, eta ikasleek zera erantzun zioten: haurrak ez du aukeratzen, hark aukeratzen duena berak desiratu behar duena da; janzten garen bezala errealitatean ez dela gu garen moduan…

Autorearen konklusioa hurrengoa izan zen, bide bat sortzen zela haurrak barnean sartzeko eta erakusten zitzaiela nola izan behar ziren begiratuak, eta nola begiratu behar ziren euren buruei, bai eta eraikuntza-indibiduala eta gizarte-eraikuntza erlazioa miatzeko.

Konklusioa: zirkulua ez isteko

Fernando Hernandez testu hau egitean, kontutan hartu zuen haurtzaroa nola ikusi behar zen  eta nola irudikatu behar zen. Gainera, analisi kultural bat egin behar izan zuen irudi erromantikoko haurtzaroa testuinguru sozial batean irudikatzeko, eta haurrak objektuen ordez, bakoitzaren irudikapenen subjektuen autore bezala irudikatzeko.

Curriculumaren zehaztapen mailak

MAILAK/ EZAUGARRIAK	1. MAILA	2. MAILA	3. MAILA	4. MAILA
DOKUMENTUA	Oinarrizko Curriculum Diseinua (O.C.D)/(D.C.B).	ICP (Ikastetxeko Curriculum Proiektua)	Gelako programazioa: Unitate Didaktikoa	Banakako Egokitzapen Curriculuma (C.E.I.) / (A.C.I.)
DEFINIZIOA	Marko orokor bat da, non preskripzio eta orientazio multzo bat formulatzen den hezkuntza eskolarraren asmo eta estrategia egokienei buruz.	Ikastetxe zehatz baten baldintzatzaileak kontuan hartuta, Oinarrizko Curriculuma materializatzeko hartzen diren erabakiak.	Heziketa ziklo bakoitzean dauden alorretako Unitate Didaktikoen multzoa, hauek ordenatuta eta sekuentzializatuta azaltzen direlarik.	Hezkuntza behar bereziak azaltzen dituen ikasleriarentzat, ohiko curriculumean burututako banakako egokitzapena. Ikasleriaren aniztasunari erantzuna emateko aparteko neurria litzateke.
IZAERA	Derrigorrezkoa	Hautazkoa	Hautazkoa	Hautazkoa, baina egin, egin behar da
ARDURADUNA/ EGILEA	Gobernua	Ikastetxea; irakasle taldea	Tutorea, hezitzailea	Tutorea eta espezialistak
BALDINTZATZAILEAK	LOMCE	Heziberri	ICP (Ikastetxeko Curriculum Proiektua)	Gelako programazioa eta gizabanakoaren ezagutza
OSAGARRIAK	Ikasi eta ebaluatu: Zer? Nola? Zertarako? Noiz? -Edukiak -Konpetentziak -Ebaluazioak -Helburuak -Alor kurrikularrak -Metodologia	Ikasi eta ebaluatu: Zer? Nola? Zertarako? Noiz? -Edukiak -Konpetentziak -Ebaluazioak -Helburuak -Alor kurrikularrak -Metodologia	Ikasi eta ebaluatu: Zer? Nola? Zertarako? Noiz? -Edukiak -Konpetentziak -Ebaluazioak -Helburuak -Alor kurrikularrak -Metodologia	Ikasi eta ebaluatu: Zer? Nola? Zertarako? Noiz? -Edukiak -Konpetentziak -Ebaluazioak -Helburuak -Alor kurrikularrak -Metodologia
ADIBIDEA	www.hezkuntza.ejgv.euskadi.eus/r43-hezi2020/eu/	www.anderdeunaikastola.eus	www.agrega.hezkuntza.net